06 46 380 270 info@crowntext.nl

Deel 2 over Dragon Naturally Speaking – Een nieuw begin

Zoals ik in deel 1 over Dragon Naturally Speaking al vertelde, viel mijn eerste kennismaking met Dragon nogal tegen omdat mijn computer te langzaam was. Begin december vorig jaar heb ik een nieuwe laptop gekocht; mijn oude Dell-laptop was inmiddels bijna vijf jaar oud en begon kuren te krijgen. Ik koos voor een BTO-laptop met een Intel i7-processor van 2,5 GHz, 16 GB RAM en twee harde schijven, waaronder een SSD-schijf van 400 GB. Had ik dat maar eerder gedaan, wat een ontzettend fijne én snelle computer! Toevallig kreeg ik in die periode ook een nieuwe boekvertaling binnen, een lap tekst van 80.000 woorden. Het uitgelezen moment dus om Dragon een nieuwe kans te geven.

Ik had op verschillende plekken gelezen dat Dragon als een zonnetje werkt wanneer je een computer met een SSD-schijf gebruikt. Vol goede moed ging ik daarom aan de slag. Nadat je Dragon hebt geïnstalleerd, moet je een gebruikersprofiel maken. Dit is nodig om Dragon te laten wennen aan je stem en aan je uitspraak. Je kunt Dragon ook teksten laten analyseren die lijken op de tekst die je gaat dicteren. Omdat het boek dat ik ging vertalen, The Ultimate Question 2.0 van Fred Reichheld en Rob Markey, overeenkomsten vertoonde met de boeken die ik eerder had vertaald, liet ik Dragon een analyse uitvoeren van deze boeken.

En toen kon het echte werk beginnen! Na een paar minuten was me al duidelijk dat Dragon en ik dikke vrienden zouden worden. Hoewel ik heel snel kan typen, heb ik met Dragon mijn tekst nog sneller op het scherm staan. De nauwkeurigheid is ook erg goed, al moet je wel goed articuleren. Dit vergt enige gewenning, want ik merkte dat ik geneigd ben om wat slordig of snel te praten. Als je dit doet, heeft Dragon bijvoorbeeld moeite om woorden zoals ‘een’ of ‘hun’ uit elkaar te houden. Hetzelfde geldt bij vervoegingen als ‘belde’ waar je ‘belden’ of ‘bel de’ bedoelt en vice versa. Bij het nakijken van je tekst moet je dus alert zijn op dit soort dingen. Onder de indruk was ik van de manier waarop Dragon Amerikaanse bedrijfs- en merknamen herkende. Omdat de boeken die ik aan Dragon heb ‘gevoerd’ ook veel van dat soort namen bevatten, is het me niet helemaal duidelijk of dat standaard is. Desalniettemin herkende Dragon heel veel van dit soort namen, zonder dat ik de uitspraak ervan hoefde te oefenen.

Ik moest er overigens nog best aan wennen om mijn vertalingen hardop uit te spreken in plaats van te typen. In het begin voelde het een beetje raar om tegen mijn computer te praten. Ook al zit ik hier helemaal alleen op kantoor, ik voelde toch een soort van gene (deze is nu overigens helemaal verdwenen). Bovendien lijkt dicteren eigenlijk meer op tolken dan op vertalen. Mijn typesnelheid en mijn vertaalsnelheid zijn na al die jaren perfect op elkaar afgestemd. Maar praten gaat natuurlijk veel sneller dan typen. Hierdoor stond de tekst vaak al op het scherm, terwijl ik nog aan het nadenken was over wat er daarna zou komen. Als ik mijn vertalingen typ, zijn deze ‘nadenkmomenten’ veel korter.

Toen ik klaar was met mijn vertaling volgde natuurlijk nog een redactieronde. Deze heb ik zonder Dragon gedaan, met name omdat Dragon het beste werkt als je zinnen in één keer dicteert. Het programma gebruikt namelijk de context om te bepalen welke woorden er worden gebruikt. Als je afzonderlijke woorden dicteert, neemt de nauwkeurigheid aanzienlijk af. Afgezien van de fouten die ik hiervoor al noemde, merkte ik ook dat sommige bepalingen in mijn gedicteerde tekst op een andere plek in de zin stonden als wanneer ik de tekst zou typen. Wanneer ik spreek ben ik dus blijkbaar toch geneigd om wat informeler te vertalen dan wanneer ik typ.

De vertaling van een boek van 80.000 woorden is al snel meerdere maanden werk. Dit betekende dat ik hele dagen aan het dicteren was. Op een gegeven moment begon ik me steeds meer te ergeren aan de headset. Als ik het ding langer dan een uur op mijn hoofd had, kreeg ik pijnlijke oren. En even koffiedrinken of een appel eten kon onder het dicteren ook niet, omdat de microfoon dan in de weg zat. Reden genoeg om een USB-microfoon aan te schaffen. Dit werd de Samson Meteor Mic. Ik heb er een via Amazon gekocht, maar hij is tegenwoordig ook in Nederland verkrijgbaar. Deze microfoon in retrostijl werkt helemaal super. Zelfs op een afstand van ongeveer 40 centimeter kan ik prima dicteren. Zo’n externe microfoon werkt natuurlijk alleen als je in een stille omgeving werkt. Werk je in een druk kantoor met veel collega’s en achtergrondgeluiden, moet je toch echt de headset blijven gebruiken.

Al met al is Dragon dus een blijvertje. Als je actief bent in specifieke vakgebieden, moet je waarschijnlijk enige moeite doen om specifieke terminologie toe te voegen aan Dragon. Dit is echter zeer de moeite waard, aangezien je teksten zoveel sneller op het beeldscherm staat als je dicteert. In de ComputerTotaal van maart 2016 stond een review van een Dragon NaturallySpeaking 13. De eindconclusie was: ‘NaturallySpeaking is dan ook vooral van toegevoegde waarde voor mensen die niet of nauwelijks in staat zijn om een muis en/of toetsenbord te bedienen.’ Ik ben het hier totaal mee oneens. Als je voor je werk veel langere stukken tekst moet typen is het zeker de moeite waard om in Dragon te investeren. De nauwkeurigheid is uitstekend, en als je duidelijk spreekt en je Dragon hebt getraind in je specifieke vakgebied zijn er nauwelijks correcties nodig. In het vorige artikel noemde ik een verviervoudiging van de output. Dat is mij niet gelukt, maar dat mijn productiviteit is verbeterd staat als een paal boven water.